ป้ายกำกับ: #มูลนิธิกระจกเงา

วันที่เราไปเยี่ยมแกพร้อมชุดของตั้งต้น (อาหารแห้ง ข้าวสาร พัดลม หม้อหุงข้าว กาต้มน้ำไฟฟ้า ที่นอน) ณ ที่ห้องเช่าที่ต้องบอกว่าเป็นห้องเช่าใหม่ล่าสุดของแกนั้น จู่ๆ แกก็ส่งเสียงขึ้นมาทั้งๆ ที่ไม่มีคนถาม แกพูดคล้ายตะโกนบอกกับคนละแวกห้องเช่าว่า “กระจกเงาเขามาเยี่ยมห้องผม เอาของมาให้ด้วย”

.

พวกเรายิ้มเขินๆ กับเสียงกึ่งตะโกนของแก เมื่อมาถึงห้องพัก เรานัดกับเจ้าของห้องเช่าเพื่อจ่ายค่าเช่าห้องเดือนแรกพร้อมกับเงินมัดจำห้องให้กับแก (เราสนับสนุนค่าเช่าห้องแรกเข้าให้กับคนไร้บ้านที่ทำงานกับจ้างวานข้า) เจ้าของห้องพอรู้ว่าเรามาจากกระจกเงา และเราช่วยสนับสนุนค่าห้องเช่า และการงานให้กับคนไร้บ้าน เจ้าของห้องเอ่ยปากบอกกับพวกเราเลยว่า “ป้าไม่เก็บค่าประกันนะ ลดให้เลย”

.

ทั้งๆ ที่ในวันนั้นเราต้องจ่ายค่ามัดจำห้องให้กับคนไร้บ้านถึง 4 ห้องก็ตาม

.

ลุงอดีตคนไร้บ้านที่ดูตื่นเต้นกับห้องใหม่ เริ่มบอกเล่าเรื่องราวตัวเอง “ผมไร้บ้านมารวมๆ แล้ว 5 ปีได้ ก็เข้าๆ ออกๆ จากไร้บ้านบ้าง มีบ้านบ้าง แล้วก็มาไร้บ้านอีก ครั้งแรกที่ไร้บ้านก็ตกงานมาจากงาน รปภ. ก็มานอนในตึกร้างที่ใกล้ๆ กันกับที่ผมเคยมาเป็น รปภ.นั่นแหละ คุ้นพื้นที่ดี ตอนไร้บ้านก็รับจ้างไปเรื่อยนะ คนแถวนั้นใช้ให้ไปทำอะไรก็ทำ”

.

ไร้บ้านมาปีกว่าๆ ได้ จนไปได้งานในโรงงาน ทำงานไปกว่า 10 ปี แต่ก็มีเหตุให้แกก็ต้องตกงานอีกครั้ง แกจึงตัดสินใจมาใช้ชีวิตไร้บ้านอีกรอบ เป็นการใช้ชีวิตไร้บ้านในช่วงปี 59 ปีที่มีงานสวรรคตของรัชกาลที่ 9 พอดี แกได้อาศัยข้าวปลาอาหารในงาน ได้พอเก็บขวดเก็บของเก่าประทังชีวิตไปชั่วคราว ใจก็หวังได้มีงานใหม่ที่มั่นคงพอที่จะพาตัวเองย้ายจากความเร่ร่อนไร้บ้านได้

.

ไร้บ้านรอบนี้อยู่ไปอยู่มาก็ 4 ปีเข้าให้แล้ว งานก็ไม่มีให้ทำมากนัก งานที่มั่นคงยิ่งยากที่จะหาได้ แกจึงตัดสินใจนำตัวเองกลับบ้านไปอยู่กับพี่สาวสักพัก

.

พอปี 2565 แกมุ่งหน้าเข้ากรุงเทพอีกครั้ง การหางานคือจุดหมาย แกไม่อยากเป็นภาระใคร แกเลือกมานอนไร้บ้านอีกครั้ง ตายเอาดาบหน้ายังใช้ได้กับทุกยุคสมัย

.

เดือนมิถุนายน 2565 จ้างวานข้าเปิดรับสมัครงานที่แถวสนามหลวง ชายไร้บ้านคนนี้เป็นคนนึงที่เดินเข้ามาสมัครงานกับเรา แกเริ่มทำงานในนาม สมาชิกจ้างวานข้า ทำงานไป พิสูจน์ตัวเองไป ทำได้ประมาณ 1 เดือน เราจึงพูดคุยกับแกเรื่องโปรแกรมการเปลี่ยนผ่าน เปลี่ยนผ่านจากความไร้บ้านมาเป็นคนมีบ้าน แกรับเข้าโปรแกรมนี้อย่างตื่นเต้น

.

“ลุงน่ะอยากมีห้อง ก็พยายามหาที่อยู่มาตลอด เดี๋ยวไปนอนบ้านอิ่มใจ เดี๋ยวไปเช่าห้องรายวัน แต่กับบางคนเราก็ไม่รู้นะที่เขาไม่อยากอยู่บ้าน ไม่อยากเช่าห้อง เขาอาจจะเป็นความเคยชิน เขาอยู่ที่โล่งแบบนี้มานาน พอไปอยู่ห้องเขาคงอึดอัด แต่ลุงไม่ใช่ไง ลุงไม่ชอบสภาพแวดล้อม เวลามีเจ้าหน้าที่มาไล่ เพราะต้องหลบขบวนเสด็จ ฝนตกก็ไม่มีที่หลบ ไม่ชอบนักหรอกเวลามีคนด่าเรา จากการที่คนอื่นเขาไปทำสกปรกตรงนั้นตรงนนี้ ไปแซวเด็กผู้หญิง พอคนข้างถนนไปทำไม่ดีแบบนี้ เรานอนข้างถนนก็โดนมองแบบนั้นไปด้วย ก็เป็นแบบที่เขาว่า ปลาตายตัวเดียวเหม็นเน่าทั้งบ่อไปเลย”

.

เมื่อไปเยี่ยมห้องใหม่ของแก เราเลยไม่แปลกใจหรอกว่า ทำไมแกถึงกึ่งตะโกนบอกกับ ผู้คนว่า “กระจกเงาเขามาเยี่ยมห้องผม เอาของมาให้ด้วย”

.

ใช่หรือไม่ว่า แกคงภูมิอกภูมิใจกับชีวิตในตอนนี้อยู่ไม่น้อย

“ก่อนน้ำมา มีคนช่วยขนของขึ้นชั้นสอง ตอนแรกยายก็คิดว่าจะไปกางผ้าใบอยู่ศูนย์พักพิงดีมั้ย ตัวยายก็เดินเหินไม่คล่อง ห้องน้ำก็ไม่สะดวก ไม่รู้จะไปหานอน หากินยังไง ก็ตัดสินใจขึ้นมาอยู่ชั้นสองของบ้านดีกว่า”

.

“ก่อนหน้านี้ อยู่ๆ วันนึงยายเริ่มปากเบี้ยว ก็นึกว่ามีตัวอะไรมาต่อย ก็ถามตาว่า ปากฉันเป็นอะไรมันชาๆ เบี้ยวๆ ดีที่ไปส่งโรงพยาบาลทัน เลยรู้ว่าเป็นเส้นเลือดตีบ ก็รักษาจนดีขึ้นแต่ก็กลายเป็นคนไม่มีแรง ขาเดินไม่ไหว”

.

“ปกติ ลูกจะเอาข้าวเอาน้ำมาส่ง ลูกสาวแต่งงานอยู่อีกหมู่บ้านนึง ก่อนน้ำท่วมก็เป็นแบบนั้น ยายไม่ได้ทำอะไรแล้ว กวาดบ้านตาก็เป็นคนกวาด เพราะยายไม่มีแรง พอน้ำท่วมจะย้ายไปอยู่บ้านลูกสาวก็ไม่ได้ บ้านลูกน้ำท่วมสูงกว่าบ้านยายอีก”

.

“กลัวว่าน้ำจะท่วมขึ้นมาถึงชั้นสอง นอนไม่หลับ นอนได้ 2 ชั่วโมงก็สะดุ้ง ลุกมาดูน้ำทุกวัน ตอนนี้ก็ยังนอนไม่หลับ มันผวาตลอด กลัวน้ำก็กลัว กลัวคนก็กลัว กลัวคนมาลักของ มันมีคนมาขโมยของตามบ้าน”

.

“เสียใจที่บ้านน้ำท่วม เสียใจจนไม่รู้จะเสียใจยังไงแล้ว เลี้ยงปลาไว้ในสระ ปลาก็หายไปหมด ไม่ได้เข้าไปดูเลย ต้องปล่อยทิ้งไว้ ข้าวในนากำลังออกรวง ก็จมหมด 8 ไร่ ไม่เหลือเลย”

.

“พอน้ำลด บ้านคงต้องซ่อมอีกหลายอย่าง ตู้เตียงไปหมด ล้างบ้านเองคงไม่ไหวแล้ว ถ้าไม่มีใครมาช่วย ก็ต้องจ้างเขา ใช้เงินผู้สูงอายุนี่แหละ เงินตากับยายคนละ 700 บาท จะเอาไปจ้างเขามาช่วย ตายายทำเองคงไม่ไหวดอก จะยกมือไหว้สุดศอกเลยถ้ามีคนมาช่วยยายนะลูก”

ยายอายุ 76 ปี

ยอมหยุดเคี้ยวหมาก 3 วัน

ให้ช่องปากสะอาดที่สุด

เพื่อเก็บดีเอ็นเอที่เยื่อบุกระพุ้งแก้ม

.

ยายคือพี่สาวของตาผุยอายุ 72 ปี

ที่หายตัวไปจากห้องพักคนงานของลูกสาว

ที่ถนนนิมิตใหม่ กรุงเทพฯ

ตั้งแต่เมื่อ 4 เดือนที่แล้ว

.

กรณีนี้ไม่สามารถเก็บดีเอ็นเอ

ลูกสาวของตาผุยได้

เพราะเป็นลูกที่ตาผุยขอรับมาเลี้ยง

ในขณะที่ญาติสายตรงเหลือเพียงคนเดียว

คือ ยายคนนี้ซึ่งเป็นพี่สาว

.

ยายไม่เคยทราบว่า

ดีเอ็นเอคืออะไร

เยื้อกระพุ้งแก้มจะหาน้องชายได้อย่างไร

.

ยากมากที่ยาย

หรือครอบครัวคนหายในต่างจังหวัด

จะเดินไปโรงพัก เพื่อขอเก็บดีเอ็นเอ

มาเทียบกับศพนิรนามด้วยตัวเอง

.

ทีมงานจึงเดินทางไป-กลับ1,200 กม.

อย่างน้อยเป็นความหวังว่า

มีตัวอย่างดีเอ็นเอของญาติตาผุย

อยู่ในระบบก่อนทุกอย่างจะสายไป.

ทันทีที่ได้รู้ข่าว

ว่าจะมีอาสาสมัครหลายคนมาช่วยล้างบ้านให้

ยายเป เอ่ยปากบอกลูกสาวให้พาออกจากศูนย์พักพิง

เพื่อมารอต้อนรับพวกเราแต่เช้า

.

ยายเป เป็นแม่ใหญ่วัย 73 ปีแห่งบ้านหนองกินเพล

แม่ใหญ่ป่วยออดๆ แอดๆ ด้วยโรคไตเรื้อรัง

และอื่นๆ มานานแล้ว

.

ลูกหลานของยายเป็นชาวไร่ชาวนา

ไร่นาที่น้ำท่วมมิดเช่นเดียวกับบ้าน

ทางการแจ้งว่ากว่าจะได้กลับไปทำนาอีกครั้ง

ก็คงกลางธันวา หรือไม่ก็สิ้นปีโน่นเลย

.

พวกเราตั้งใจเร่งมาล้างบ้านให้ยายทันทีที่น้ำลด

เพราะตั้งแต่ไปอยู่ที่ศูนย์พักพิง

ข่าวว่า อาการป่วยก็ทรงๆ ทรุดๆ เรื่อยมา

.

โรคไตเรื้อรัง ทำให้ยายต้องมีห้องปลอดเชื้อ

ห้องปลอดเชื้อในวันที่เราเข้าไปล้าง

เต็มไปด้วยกล่องยาที่หนีน้ำไม่ทัน

.

ลูกสาวยายบอกว่า ทั้งที่เตรียมยกหนีน้ำไว้แล้ว

แต่น้ำมามากเกินกว่าที่คิดไว้

ยา 40 กว่าลังสำหรับดูแลยาย 3 เดือน

จึงเสียหายทั้งหมด

.

วันเสาร์ที่ผ่านมา

เราล้างบ้าน และห้องปลอดเชื้อของยาย

ให้กลับมาใช้ได้อีกครั้ง

.

และเป็นวันเดียวกับที่เจ้าหน้าที่ รพ.สต.

น้ำยาล็อตใหม่ มาให้ยายเช่นกัน

ภาพภายในบ้านผู้ประสบอุทกภัย

ที่จะอธิบายคำว่า “สิ้นเนื้อประดาตัว”

.

น้ำกวาดทรัพย์สินทุกอย่างไปหมด

ทรัพย์สินที่เรานึกถึงอาจหมายถึงเงินทอง

.

แต่สำหรับชาวบ้านรายได้น้อย

“ทรัพย์สิน” หมายรวมถึง

.

ชั้นวางของ ตู้เสื้อผ้า บานกระจก

หม้อข้าว เตาแก๊ส ที่นอน หมอนมุ้ง ฯลฯ

.

บางบ้าน “ชักโครก” ยังต้องเก็บตังค์ซื้อ

เพื่อผู้เฒ่าผู้แก่ภายในบ้าน

.

วันนี้ทุกอย่างน้ำพัดเสียหายไปหมด

เก็บตังค์อีกเท่าไหร่

กว่าจะได้กลับมาดังเดิม

.

การนำทรัพยากรของผู้มีเหลือใช้

เข้าไปแบ่งปันในช่วงเวลาแห่งการสูญเสียนี้

จะเป็นการช่วยแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่าย

ปลดเปลื้องความทุกข์อย่างเป็นรูปธรรม

.

นี่คือภารกิจฟื้นฟูผู้ประสบภัยหลังน้ำลด

ของโครงการแบ่งปันเพื่อการเปลี่ยนแปลง

.

สัปดาห์นี้เราเหมารถสิบล้อ 2 รอบ

เพื่อนำข้าวสารอาหารแห้ง เสื้อผ้า เสื้อกันหนาว

หมอน ผ้าห่ม เฟอร์นิเจอร์ เครื่องใช้ไฟฟ้า

ที่ได้จากการบริจาค ขนขึ้นจนเต็มคันรถ

มีปลายทางเพื่อดูแล พี่น้องชาววารินชำราบ

จังหวัดอุบลราชธานี

“พี่มีแต่ลูกผู้หญิง ไม่กล้าให้ไปนอนที่ศูนย์พักพิง เลยต้องไปขออาศัยบ้านญาติ ก่อนออกจากบ้าน ก็ช่วยกันขนของ เขาบอกว่าน้ำน่าจะท่วมไม่ถึงชั้นสอง เราก็ไม่ได้เอาอะไรออกมามาก เอาเท่าที่จำเป็น พวกเสื้อผ้าชุดนักเรียนลูก กับรถมอเตอร์ไซค์ ของชิ้นใหญ่ ตู้เย็น ก็ต้องจ้างคนมาช่วยขนขึ้นชั้นสอง”

.

“พี่เป็นคนอำเภอวารินฯ เกิดที่นี่ โตมากับน้ำมูล พ่อแม่ทำอาชีพประมง มีพี่น้อง 7 คน ครอบครัวเราลำบาก ไม่มีเงินส่งเรียนหรอก พี่ได้เรียนถึง ป.6 ก็เริ่มไปทำงานตามโรงงาน ทำงานรับจ้าง จนกระทั่งแต่งงาน สามีเป็นลูกจ้างเทศบาล พี่ก็ออกจากงานเป็นแม่บ้านเลี้ยงลูก มีเวลาว่างก็รับจ้างเล็กๆ น้อยๆ รับจ้างซักผ้าบ้าง เป็นรายได้เสริม เพราะเงินเดือนสามีอย่างเดียว ไม่พอค่าใช้จ่าย”

.

“จนเมื่อ 8 เดือนก่อน สามีพี่เสียชีวิต เขาเส้นเลือดในสมองแตก ชีวิตครอบครัวเปลี่ยนเลย ลูกคนเล็กยังเรียนมัธยม อีกคนเรียนอาชีวะ เป็นลูกสาวทั้งคู่ เราไม่มีผู้นำครอบครัวแล้ว ก็ต้องเริ่มทำงาน หางาน จนได้งานเป็นแม่บ้านทำความสะอาด ได้ค่าจ้างวันละ 350 บาท”

.

“พี่ไปทำงานทุกวัน ขี่รถเครื่องข้ามแม่น้ำจากฝั่งอำเภอวารินฯ ไปทำงานในเมืองอุบลฯ เดือนนึงหยุดแค่ 4 วัน ก็มีรายได้ 8,000- 9,000 บาท ไว้เป็นค่าใช้จ่ายในบ้าน ให้ลูกไปเรียน ตั้งแต่สามีเสียไป ก็ทำงานหาเงินมาตลอด จนน้ำท่วม”

.

“พอน้ำท่วม พี่ก็ไปทำงานไม่ได้ เพราะน้ำท่วมสูงมาก จะอ้อมไป ก็ไกลมาก เข้างานไม่ทัน ห่วงของห่วงลูกด้วย ก็ต้องรอน้ำลด บอกเถ้าแก่ว่าเดินทางไม่ได้ ขอลาหยุดก่อน ตั้งแต่ตอนนั้นก็เป็นเดือนแล้วที่ไม่ได้ไปทำงาน ป่านนี้เขาคงจ้างคนอื่นไปแล้ว”

.

“ตอนน้ำท่วมปี 2562 ข้าวของในบ้านก็ไปกับน้ำหมด เอาอะไรออกมาไม่ได้เหมือนกัน แต่ปีนั้นพี่ยังมีหัวหน้าครอบครัว ยังมีสามี เราก็ยังมีแรงทำ บ้านพัง ของเสีย เขาก็ซ่อมใหม่ได้ แต่ปีนี้ไม่เหมือนเดิม ไม่มีสามีแล้ว ปีนี้น้ำขึ้นถึงชั้นสอง ของที่ขนเก็บจมน้ำหมด ตู้เย็น เตียงลอยตามน้ำ ของทุกอย่างไปหมดเลย (ร้องไห้) เหมือนมันไม่เหลืออะไรแล้ว เหลือแต่หลังคา ที่พ้นน้ำ”

.

“ตอนนี้พี่ยังมองไม่เห็นอนาคตเลย ยังไม่รู้จะทำยังไงกับมัน (เงียบ) ลูกก็ต้องไปเรียน บ้านก็ต้องทำอีกเยอะ ทุกอย่างมันต้องใช้เงินทั้งนั้น ลูกสาว เขาปลอบใจว่า แม่ไม่ต้องไปคิดอะไรมาก ปีก่อนๆ น้ำก็ท่วม เรายังผ่านมาได้ ตอนนี้ไม่มีรายได้ ก็ยืมเงินญาติให้ลูกได้ไปเรียน ของแจกที่ได้ ก็เอาไปกินกันก่อน เดี๋ยวพอน้ำลด เดินทางได้เหมือนเดิม พี่จะลองไปคุยกับเถ้าแก่เขาดู เผื่อเขาจะรับพี่กลับไปทำงานเหมือนเดิม”

“เป็นช่างไฟมา 40 ปี​ ทำเป็นหมด

ซ่อมสวิตซ์น้ำท่วม เดินไฟได้

เรื่องไฟโอเค เป็นความสามารถพิเศษ

ทำมาแต่เด็กจนเกษียณ​เลย”

.

ประโยคขิง​ๆ ของจ้างวานข้า

เมื่อถูกถามว่า​ จะไปทำอะไร

ในการไปฟื้นฟูบ้านน้ำท่วมที่อุบล

.

เพลงลอยมา

“ใจสู้หรือเปล่า​ ไหวมั้ยบอก​มา

โอกาส​ของผู้กล้า​ ศรัทธา​ไม่มีท้อ”