10 กว่าปีที่ผ่านมา โครงการอ่านสร้างชาติ ส่งต่อหนังสือบริจาคหนึ่งล้านกว่าเล่มกระจายไปยังห้องสมุดในทุกพื้นที่ทั่วประเทศไทย สิ่งสำคัญคือการคัดเลือกแต่ “หนังสือดีและมีประโยชน์” เท่านั้น ด้วยเชื่อว่าหนังสือดีๆสักหนึ่งเล่มจะสร้างการเปลี่ยนแปลงเพื่อนำไปสู่สิ่งที่ดีกว่าให้แก่ผู้อ่าน
การบริจาคหนังสือ จึงไม่ใช่เพียงเก็บหนังสือจากชั้นลงกล่องแล้วปิดผนึกส่งต่อมายังมูลนิธิฯ แต่ผู้บริจาคจะต้องพิจารณาหนังสือทุกเล่มเสียก่อนว่าเป็นหนังสือที่ดีและมีประโยชน์สำหรับผู้รับหรือไม่ด้วยตัวของผู้บริจาคเอง เพื่อสร้างวัฒนธรรมในการบริจาคหนังสือแบบใหม่ให้เกิดขึ้นในสังคม
หนังสือที่เข้ามาอยู่ในโกดังอ่านสร้างชาติมีทุกประเภท ทั้งหนังสือเรียน นิยาย วรรณกรรม นิทาน นิตยสาร สารคดี หนังสือพิมพ์ หนังสือภาพ และอีก นา นา ประเภทเกือบทุกแขนงของสิ่งพิมพ์บนโลกใบนี้ เช่นกันความต้องการหนังสือเพื่อนำไปบรรจุในห้องสมุดเล็กๆตามชนบท ส่งออเดอร์หนังสือมายังโครงการไม่ขาดสาย ไม่ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไปยังยุคดิจิตอลออนไลน์ รวดเร็วเพียงใด แต่ห้องสมุดขนาดเล็กในโรงเรียนตามชนบทห่างไกลยังขาดแคลน “หนังสือดีๆ” อีกกว่าหลายพันหลายหมื่นเล่ม
ในโกดังหนังสือขนาดใหญ่ ในทุกวันมีรถเข้าออกขนหนังสือที่ได้รับบริจาคจากทั่งสารทิศ ทุกเล่มผ่านมือของเหล่าคนทำงานคัดแยกหนังสือที่เป็นทั้งอาสาสมัครและคู่ค้า ที่กำลังช่วยกันคัดแยกหนังสือตามออเดอร์อย่างขมักขะเม้น เพราะพวกเขารู้ดีกว่ายังมีเด็กๆที่กำลังรอคอยอ่านหนังสือเหล่านี้อยู่ทั่วประเทศ และไม่ว่าจะย้ำกับผู้บริจาคว่าขอแต่หนังสือดีๆ บางครั้งก็ยังมีหนังสืออื่นๆหลุดรอดมาบ้าง ทางโครงการจะชี้แจงกับผู้บริจาคว่าหนังสือเหล่านั้นจะถูกคัดแยกเป็นขยะเพื่อนำไปขาย เปลี่ยนเป็นเงินเพื่อใช้เป็นงบประมาณในการจัดส่งหนังสือไปยังห้องสมุดต่างๆ เพราะฉะนั้นหนังสือทุกเล่มถูกนำไปใช้ประโยชน์และสร้างเรื่องราวดีๆอีกมากมาย
ไม่ใช่แค่หนังสือบริจาคจากบ้านเรือน แต่ยังมีหนังสือใหม่ๆค้างสต็อคจากโรงพิมพ์ ที่นำมามอบไว้เพื่อรอการแจกจ่ายไปยังผู้อ่านที่ขาดโอกาสและขาดแคลนทุนทรัพย์ ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อ เด็กบางคนไม่เคยอ่านหรือได้สัมผัสกับหนังสือนิทานปกแข็งเลยสักครั้งในชีวิต ทุกครั้งที่โครงการอ่านสร้างชาติสัญจรไปเปิดตลาดนัด หนังสือเล่มละบาทเมื่อไหร่ เราจะได้เห็นนักอ่านรุ่นเยาว์เลือกสรรหนังสือนิทาน การ์ตูนอย่างสนุกสนาน ประกายตาอันเจิดจ้านั้น คือผลสำเร็จของโครงการมากกว่าตัวเลขผลกำไรและขาดทุน
หนังสือเล่มละบาท ทำหน้าที่ของตัวเองได้อย่างเกินคุ้ม หนึ่งบาทของเด็กๆยากจนมีค่าเท่ากับข้าวปลาอาหารเพื่อความอิ่มท้อง เมื่อหนังสือทุกเล่มลดราคาเหลือเพียงเล่มละหนึ่งบาท การได้เป็นมีโอกาสเป็นเจ้าของหนังสืออ่านเล่นสักเล่มจึงเป็นความสุขที่ยากจะบรรยาย
เพราะเราเชื่อว่า “การอ่านทำให้คนเป็นคนโดยสมบูรณ์” เช่นคำกล่าวของ เซอร์ ฟรานซิส เบคอน นักปรัชญาเมธีชาวอังกฤษ ที่กล่าวไว้ว่า “การอ่านเป็นสิ่งสำคัญสำหรับมนุษย์ เพราะมนุษย์จะไม่สามารถเป็นมนุษย์ได้อย่างสมบูรณ์แบบหากปราศจากการอ่าน”
และยิ่งไปกว่านั้น การฝึกฝนให้เด็กได้อ่านหนังสือตามวัยอันเหมาะสมจะเป็นการสร้างประสบการณ์ที่ไม่มีวันสิ้นสุดให้แก่เขา ซึ่งสิ่งนี้ถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้มนุษย์ได้มีจินตนาการ ความคิด ความรู้ ส่งเสริมให้เด็กมีความเจริญก้าวหน้าทั้งทางวุฒิภาวะและปัญญา เด็กจึงควรได้รับการสนับสนุนให้ “อ่าน” ตั้งแต่เยาว์วัยอย่างไม่มีข้อแม้ หากหนังสือในบ้านของท่านถูกปล่อยทิ้งให้เดียวดาย หาเพื่อนใหม่ให้เขาเถอะ หนังสือที่เก่าเก็บจะได้กลับมาสดใสร่าเริงอีกครั้ง และพบกับเจ้านายใหม่ผู้มีแววตาที่เต็มเปี่ยมไปด้วยจินตนาการและความฝัน
